Öğretmen Haber Eğitim Dünyasının Son Gelişmeleri
Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 29/11/2024 tarih ve 2024/13222-S.24.19907 kararında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
“11. Kurumumuza yapılan müracaatta başvuran özetle; Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında vazife yapan öğretmenlerden yüksek lisans yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders fiyatlarının %7 artırımlı ödenmesini düzenleyen 7. Periyot Toplu Mukavele kapsamında yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkanı bulunmayan işçiye, yargı kararlarında görüldüğü üzere fiili derse girme koşulu aranmadan artırımlı ek ders ödenmesini, yüksek lisans mezunu Okul Müdürü olarak kendisine ders niteliğinde idare vazifesi karşılığında ödenen ek ders fiyatının %7 artırımlı olarak ödenmesini talep etmektedir.
12. Müracaata bahis uyuşmazlıkta; Müdür olarak misyon yapan başvuranın yüksek lisans mezunu olmakla birlikte ek ders fiyatının %7 artırımlı olarak ödenmesi talebinin, Hazine ve Maliye Bakanlığının hususla ilgili görüş yazısına istinaden reddedildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığının anılan yazıda özetle Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine Ait Kararın 10’uncu unsuruna nazaran ödenen “Ders niteliğinde idare görevi” karşılığı üzere fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders fiyatlarının artırımlı olarak ödenmesine imkan bulunmadığının kaydedildiği, kelam konusu yazıda her ne kadar başvuranın fiilen derse girmemesi münasebet olarak gösterilmekte ise de Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın işin tabiatı gereği fiilen ders misyonunun olmayacağının açık olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Fiyatlarına Ait Karara nazaran her cinsteki Anadolu Lisesinde Müdürlerin haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde idare misyonu sayılacağı ve fiilen vazife yapma karşılığında ek ders fiyatı ödeneceği düzenlenmekle birlikte bahse ait çok sayıda yargı kararında ilgili mevzuat ve üstte anılan Karar kapsamında fiilen derse girme imkanı bulunmayan başvuran durumundaki bireyler istikametinden fiilen derse girme koşulunun aranamayacağına, Okul Müdürlüğü misyonunun fiilen yapılmasının kâfi kabul edileceğine, kendisini geliştirme ve mesleksel hayatına katkı sağlama emeliyle yüksek lisans yapmış olan Okul Müdürlerine ek ders fiyatlarının %7 artırımlı olarak ödenmesi gerektiğine hükmedildiği görülmektedir.
13. Hususla ilgili yargı kararlarında benzeri uyuşmazlıklarda;
13.1. Kayseri 2. Yönetim Mahkemesi’nin 28/02/2024 tarihli E: 2023/1974, K: 2024/459 sayılı kararında özetle; davalı yönetim tarafından yüksek lisans yapan davacının ek ders fiyatının artırımlı olarak ödenmemesinin sebebinin, davacının fiilen derse girmemesi olarak gösterildiğinin anlaşıldığı, lakin, okul müdürü olarak görev yapan davacının işin tabiatı gereği fiilen ders misyonunun olmayacağı, ek ders fiyatı ödenirken de, okul müdürleri için “Her tıptaki anadolu liseleri, fen liseleri, toplumsal bilimler liseleri, spor liseleri, kız ve erkek teknik öğretim, ticaret ve turizm okul ve kurumları, özel eğitim okul ve kurumları ile okul öncesi eğitim kurumları müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde idare vazifesi sayılacağı ve fiilen misyon yapma karşılığında ek ders fiyatı ödeneceği” düzenlemesine mevzuat kararlarında yer verildiği, bu durumda, yaptığı işin gereği ders misyonu olmayan, bir diğer deyişle fiilen derse girme imkanı bulunmayan davacı istikametinden; fiilen derse girme üzere bir koşulun aranamayacağı, okul müdürlüğü misyonunun fiilen yapılmasının kâfi olacağı, münasebetiyle lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleksel hayatlarına katkı sağlayabilmeleri ismine yüksek lisans/doktora yapmış olan okul müdürlerine de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders fiyatı ödemesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla, aksi istikamette tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, hukuka tersliği yargı kararı ile saptanan süreçler nedeniyle ilgililerin mahrum kaldığı mali hakların tazmini Anayasa’nın 125. unsuru uyarınca mecburî olduğundan, davacının eksik ödenen ek ders fiyatlarının 09.11.2023 tarihli müracaat tarihinden geriye yanlışsız 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının müracaat tarihi olan 09.11.2023 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği, gerçekten misal bir uyuşmazlıkta Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’nin 05.07.2023 tarih ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararının da tıpkı tarafta olduğu, dava konusu sürecin iptaline, süreç nedeniyle davacının yoksun kaldığı nakdî haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne oybirliğiyle karar verildiği,
13.2. Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’nin 05.07.2023 tarihli ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararında özetle; ek ders fiyatının artırımlı ödenmesi talebine ait ret sürecinin iptali ile süreç nedeniyle davacının yoksun kaldığı nakdî haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne, davacının eksik ödenen ek ders fiyatlarının müracaat tarihinden geriye hakikat 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının müracaat tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verdiği,
13.4. Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi’nin 12.01.2023 tarihli E:2022/1489, K: 2023/50 sayılı kararında özetle; rehber öğretmen olarak görev yapan davacı tarafından, yüksek lisans mezunu olduğundan bahisle 25/08/2021 tarih ve 31579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Devir Toplu Kontrat kararlarına nazaran ek ders fiyatının artırımlı hesaplanarak tarafına ödenmesi istemiyle yapılan müracaatın reddine ait Altınordu Kaymakamlığı İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü’nün 13/04/2022 tarih ve 47742649 sayılı sürecinin iptali ile süreç nedeniyle mahrum kalınan mali haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesi istemiyle açıldığı, İstinaf müracaatına husus Ordu Yönetim Mahkemesi’nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararının temeli hakkında davalı yönetim tarafından istinaf dilekçesinde ileri sürülen savlar, kararın anılan kısmının kaldırılmasına neden olacak mahiyette görülmediğinden, kararın anılan kısmına karşı davalı yönetim tarafından yapılan istinaf müracaatının reddi gerektiği, Ordu Yönetim Mahkemesi’nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararına karşı yapılan istinaf müracaatının, kararın hüküm fıkrasında yer alan “Davacıya eksik ödenen ek ders fiyatlarının davalı yönetim tarafından hesaplanarak müracaat tarihi olan 14/02/2022 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine” ibaresinin çıkarılması ve bu ibarenin yerine “Tazmin isteminin kabulüyle, mahrum kaldığı mali hakların 15.02.2022 tarihinden itibaren hesaplanarak yönetime müracaat tarihi olan 29.03.2022 tarihinden evvel tahakkuk edenlerin müracaat tarihinden, daha sonra tahakkuk edenlerin ise her hak ediş (ödenmesi gereken aylardan) tarihinden itibaren ödeme tarihine kadar dönemsel olarak işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine” ibaresi eklenmek suretiyle istinaf müracaatının düzeltilerek reddine oybirliğiyle kesin olarak karar verildiği görülmektedir.
14. Bahisle ilgili Ombudsman’ın fiilen derse girme imkanı bulunmayan Rehber Öğretmenlerin artırımlı ek ödeme talepli müracaatlarına ait farklı Yönetim Mahkemeleri ve Bölge Yönetim Mahkemelerinin kararlarına yer verilen emsal kararları incelendiğinde; 14.1. 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararı’nda özetle;
“(.) 16. Rehber öğretmenlere ek ders ödemesi yapılmasına yönelik düzenlemenin maksadının fiilen derse girmesi mümkün olmayan rehber öğretmelerin mağduriyet yaşamamaları ve tıpkı seviye farklı branşta öğretmeler ile eşitliğin sağlanması olduğu, işin tabiatı gereği derse girmelerinin mümkün olmadığı başka idare vazifesi olarak ek ders fiyatı alan (müdür yardımcısı v.s.) öğretmenlerden farklı olarak talepleri ve tercihleri ile idare vazife yapmadıkları bu nedenle muadilleri ile eşitliklerinin sağlanması gerektiği izahtan varestedir. Bu halde rehber öğretmenlere ders niteliğinde idare vazifesi ismi ile ek ders ödemesi yapılarak fiilen derse girmiş kabul edilmektedir. (.)
17. Bunun dışında iş tarifi gereği fiilen derse girmeleri mümkün olmayan rehber öğretmenlerin ek ders ödemelerinde fiilen derse girme şartının aranmaması gerektiği üzere, rehberlik misyonunun fiilen yapılmasının kâfi görülmesi gerekmektedir. Rehber öğretmenlere de ek ders fiyatları ayrım yapılmaksızın meslek hayatlarına katkı sağlaması maksadıyla yapılmış lisansüstü eğitimlerinden kaynaklı toplu mukavele kararı gereği gerekli artırımların yapılması gerekmektedir. Bu bahse ait olarak Ordu 1. Yönetim Mahkemesi’nin 17.11.2022 tarih ve 2022/1596 sayılı kararında da ek ders ödemesinin artırımlı ödenmesine hükmettiği görülmüş olup ilgili kararın Samsun Bölge Yönetim Mahkemesince onandığı anlaşılmıştır. Tekrar Diyarbakır 1. Yönetim Mahkemesinin 24.01.2021 tarih 2021/74 sayılı kararında da ödemenin artırımlı yapılması tarafında karar verildiği anlaşılmıştır.
18. Kurumumuzca yapılan kıymetlendirme sonucunda başvuranın talebinin Yönetim tarafından reddedilmesi sürecinin hukuka ve hakkaniyete alışılmamış olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
14.2. 2021/14016 sayılı Tavsiye Kararı’nda ise özetle; (.)
16. Ayrıyeten başvuranla emsal durumda olan yüksek lisans mezunu diğer bir rehber öğretmen tarafından ek ders fiyatlarının %5 artırımlı olarak ödenmesi ve yoksun kaldığı ekonomik kayıplarının tazmini talebi ile açılmış olan bir davada Diyarbakır 1. Yönetim Mahkemesince 21/01/2021 tarihinde verilen 2020/882 E. ve 2021/74 K. sayılı kararda, dava konusu süreçte hukuka ve mevzuat kararlarına uyarlık bulunmadığı münasebeti ile yönetimin dava konusu sürecinin iptaline ve davacının eksik ödenen ek ders fiyatının (mahrum kaldığı ekonomik kayıpların) davalı yönetim tarafından hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
17. Kurumumuzca yapılan kıymetlendirme sonucunda (.) rehber öğretmen olarak görev yapan başvuranın kendisini geliştirmek, mesleksel hayatına katkı sağlayabilmek bakımından devam ettiği (.) Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Yüksek Lisans Programındaki eğitimini tamamlayarak 06/07/2021 tarihinde mezun olduğu için yüksek lisans mezunu öbür öğretmenlere tanınan haklardan faydalandırılması gerektiği, başvuranın yaptığı işin tabiatı gereği ders misyonunun olmadığından başvuranın bu durumunun dikkate alınmayarak fiilen derse girme kaidesi aranması ve ek ders fiyatının artırımlı olarak ödenmemesi sürecinde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
15. Başvuranın tezleri, yönetimin mevzuya ait açıklamaları, ilgili mevzuat, Ombudsman’ın 2021/14016 ve 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararları, emsal yargı kararları ile evrak kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yüksek lisans mezunu olan ve Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın, Toplu Kontrat kararı yeterince %7 artırımlı ek ders fiyatı ödenmesi talebinin, idarece fiilen derse girme kaidesi aranması nedeniyle ödenmemesi sürecinde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı, ders niteliğinde idare misyonu karşılığında ödenen ek ders fiyatının başvurana %7 artırımlı ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Açıklanan münasebetlerle MÜRACAATIN KABULÜNE,
Okul Müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan başvurana, ders niteliğinde idare misyonu karşılığında ödenen ek ders fiyatının %7 artırımlı olarak ödenmesi konusunda ULUSAL EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kanunun 20 nci hususunun üçüncü fıkrası uyarınca, yönetim tarafından bu karar üzerine tesis edilecek sürecin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zarurî olduğuna,
Kararın BAŞVURANA ve ULUSAL EĞİTİM BAKANLIĞINA bildirimine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 29/11/2024 tarih ve 2024/13222-S.24.19907 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için
Ahmet KANDEMİR
